Przeszłość, która nadal straszy

22 lata po odzyskaniu niepodległości nadal,  nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z koszmarami przeszłości.  W naszym regionie co krok spotkać można, ślady przypominające czasy Polski Ludowej. Burzyć, „przechrzcić”, przenieść , czy zostawić  w stanie nienaruszonym  ? To pytania niezwykle istotne, a odpowiedz nie jest prosta ?

Pomnik 1.  Ostrowsko

 

Inskrypcja:

„Pamięci żołnierzy

Jednostki KBW ziemi krakowskiej

Poległych w walce z reakcyjnym podziemiem

W miejscowości Ostrowsko

Plut. Edwarda Olszewskiego, Kpr. Stanisława Goła,

Kpr. Stanisława Kozerskiego, Kpr. Józefa Mikołajczyk,

Szer. Józefa Lewandowskiego, Strz. Stefana Łapciuka,

Strz. Bolesława Ardanowskiego, Strz. Jana Orneta,

Strz. Floriana Mikołajczyka, Strz. Tadeusza Polaka,

Strz. Antoniego Wiśniowskiego”

 

Niezauważalny dla kierowców przejeżdżających przez Ostrowsko z prędkością większą, niż 30 km/h.

Sam „odkryłem” go dopiero w czasie budowy nowego mostu na drodze numer 969.

Pierwsze wrażenie szok – Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego , organizacja powołana między innymi do likwidacji partyzantki niepodległościowej w przestrzeni publicznej wolnej Polski ?

Urąga to pamięci tych którzy o wolną Polskę walczyli. Urąga to pamięci tzw. „żołnierzy wyklętych”, urąga to rodzinom ludzi, którzy złożyli dla Polski często najwyższą ofiarę.

Z jednej strony stawiamy pomniki majorowi Józefowi Kurasiowi, a z drugiej pozwalamy na „być” , monumentom które czczą pamięć ludzi, których zadaniem była likwidacja oddziałów walczących  już, „nie o orła tylko o koronę dla niego” ( jak mawiał Ogień)

Młody człowiek z jednej strony w Zakopanem, zobaczy pomnik poświęcony majorowi Kurasiowi i jego żołnierzom. Z drugiej  w Ostrowsku pomnik tych, którzy z Ogniem walczyli. Paradoks „grubej kreski”, paradoks III Rzeczpospolitej ? Efekt braku dekomunizacji?

Ostrowsko, jest w historii partyzantki na Podhalu, miejscem wyjątkowym. To właśnie w tej miejscowości został ujęty major Józef Kuraś.

Pomniki wzniesione na cześć Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, nie powinny mieć racji bytu w III Rzeczpospolitej



 

Wspomnienie „ żołnierzy wyklętych”

 

„Wilki mają swoje ścieżki, podążałem szlakiem wilczym

Śmierć ścigała mnie po lasach

 jak pies gończy

Przystanęła nad potokiem

krótki błysk nad górskim stokiem

Wola Boża moja walka dziś się kończy

Ty mnie ukryj moja ziemio podhalańska, górski lesie kołysz mnie do snu, tyle razy mnie chroniła ręka Pańska, dziś mnie do raportu wezwał Bóg”

 






 

Pomnik 2.   Organy Hasiora.

 

Inskrypcja:

 (W czasie remontu  została usunięta)

 

Wiernym Synom Ojczyzny

Poległym Na Podhalu W Walce

O Utrwalanie Władzy Ludowej

 

Społeczeństwa Ziemi Krakowskiej

W 1000 – lecie Państwa Polskiego 1966

 

W ubiegłym roku odbył się kapitalny remont Organów. W czasie renowacji zniknęła inskrypcja, obrażająca pamięć tych którzy o „wolną, niepodległą” walczyli.

Pozbawione treści. Pozostawione „ bezosobowe” , bez skandalicznej inskrypcji.

Czy dzisiaj organy są wyłącznie dziełem sztuki ?

Dzieło Hasiora bezapelacyjnie „wtopiło” się w miejscowy krajobraz. Sam autor jest postacią wybitną. (Według relacji nie wiedział on o planowanym przeznaczeniu Organów).

Czy jednak zmiana formy nie jest pewnym oszustwem? Oszustwem wobec historii.

Brakuje mi obok zmodernizowanego działa Hasiora tablicy z historią powstania, przeznaczaniem, informacją dotyczącą pierwszych powojennych lat na terenie Podhala.

Organy powinny stać się „lekcją historii”, monumentem przypominającym o mrocznym okresie pierwszych powojennych lat. 





Pomnik 3. Szczawnica - Park Dolny

 

Inskrypcja:

                      „Mieszkańcom Szczawnicy Poległym za Ojczyznę

 

                                            Społeczeństwo Miasta

w 40-lecie PRL”

 

Wszystkim którzy polegli za ojczyznę, należy się szacunek. Należy czcić ich pamięć, wspominać jak najczęściej ich bohaterstwo i poświęcenie. Przywoływać  zasługi dla Rzeczpospolitej.

Przekazywać historię, o męstwie, heroizmie, zwycięstwach- kolejnym pokoleniom.

Czy jednak oddawanie honoru mieszkańcom Szczawnicy, pod pomnikiem na którym wciąż widnieje, dla wielu złowieszczy skrót PRL, jest właściwe?

Moim zdaniem – NIE !!!!



Jakub Dyda

fot 3 : Janusz Chęciński